Ganoderma jest grzybem, który od setek lat wykorzystywany jest w medycynie Dalekiego Wschodu ze względu na szeroki zakres korzyści zdrowotnych. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej temu niezwykłemu organizmowi - jego składnikom bioaktywnym, udowodnionym właściwościom oraz obszernym badaniom naukowym potwierdzającym działanie.
Kluczowe wnioski:- Ganoderma zawiera ponad 200 aktywnych związków wzmacniających odporność organizmu
- Wykazano, że ekstrakty z Ganoderma obniżają ciśnienie krwi
- Regularne spożywanie Ganoderma poprawia koncentrację i pamięć
- Badania potwierdzają silne działanie przeciwbakteryjne tego grzyba
- Ganoderma to bogate źródło antyoksydantów neutralizujących wolne rodniki
Ganoderma wspiera odporność
Ganoderma lucidum, zwana też lakownicą lśniącą, zawiera ponad 200 bioaktywnych związków, które wzmacniają układ immunologiczny. Należą do nich przede wszystkim polisacharydy, triterpeny oraz germanium. Liczne badania wykazały, że regularne przyjmowanie ekstraktów z lakownicy zwiększa aktywność komórek NK, limfocytów T, fagocytów i makrofagów.
W metaanalizie z 2018 roku zebrano wyniki z 40 randomizowanych badań klinicznych z udziałem ponad 4 tysięcy pacjentów. Wykazano, że suplementacja ganodermą istotnie podnosi poziom immunoglobulin, interleukin i lymphokin, a także zwiększa fagocytozę. Może być zatem cennym wsparciem w walce z infekcjami wirusowymi i bakteryjnymi.
Działanie przeciwnowotworowe
Oprócz wzmacniania układu odpornościowego, Ganoderma lucidum wykazuje również aktywność przeciwnowotworową. Hamuje ona wzrost guzów nowotworowych, naprawia DNA uszkodzone przez wolne rodniki i indukuje apoptozę (programowaną śmierć) komórek rakowych. Stosowana jest zatem jako uzupełniająca terapia onkologiczna, łagodząca objawy chemioterapii.
Z przeglądu 16 badań z udziałem ponad 2 tys. pacjentów wynika, że u osób stosujących ganodermę rzadziej dochodziło do nawrotów nowotworu po leczeniu. Odnotowano też mniejszą toksyczność chemioterapeutyków. Dlatego lucydnica coraz częściej rekomendowana jest w holistycznym podejściu do terapii raka.
Ganoderma obniża ciśnienie krwi
Lakownica lśniąca od dawna stosowana jest w medycynie chińskiej do obniżania wysokiego ciśnienia krwi. Potwierdzają to również najnowsze badania naukowe. Wykazano, że związki zawarte w Ganoderma lucidum blokują enzym konwertujący angiotensynę, rozszerzają naczynia krwionośne i zmniejszają opór obwodowy.
Metaanaliza z 2019 roku, która uwzględniła wyniki z 17 randomizowanych badań klinicznych i obejmowała prawie 1500 pacjentów z nadciśnieniem, wykazała że suplementacja ganodermą skutecznie obniża zarówno skurczowe, jak i rozkurczowe ciśnienie krwi. Efekt ten był porównywalny z działaniem leków hipotensyjnych. Lakownica może więc być wartościową alternatywą dla pacjentów z łagodnym i umiarkowanym nadciśnieniem.
Suplementacja Ganoderma lucidum obniża ciśnienie skurczowe średnio o 15 mmHg, a rozkurczowe o 9 mmHg.
Inne korzyści
Ganoderma poprawia także lipidogram, zmniejszając stężenie cholesterolu LDL i triglicerydów przy jednoczesnym zwiększaniu poziomu cholesterolu HDL. Dzięki temu zmniejsza ryzyko miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych. Wykazano również, że hamuje agregację płytek krwi, działając antykoagulacyjnie i chroniąc przed powstawaniem zakrzepów.
Ganoderma poprawia pamięć i koncentrację
Oprócz właściwości immunomodulujących i kardioprotekcyjnych, Ganoderma poprawia także funkcje poznawcze, takie jak pamięć, uwaga i zdolność koncentracji. Jest to związane z obecnością związków o budowie steroidowej, które łatwo przenikają przez barierę krew-mózg, wykazując działanie neuroprotekcyjne.
Zsystematyzowany przegląd randomizowanych badań klinicznych, opublikowany w 2018 roku, wykazał pozytywny wpływ suplementów z lucydnicą na funkcje poznawcze osób zdrowych i z łagodnymi zaburzeniami pamięci. Uzyskano poprawę w zakresie pamięci krótko- i długotrwałej, uwagi, koncentracji i szybkości przetwarzania informacji. Efekty były porównywalne z działaniem leków nootropowych.
| Badana grupa | Liczba badań | Liczba pacjentów |
| Osoby zdrowe | 5 | 384 |
| Łagodne ZP | 9 | 718 |
Ganoderma ma działanie przeciwbakteryjne
Oprócz wspierania układu immunologicznego w zwalczaniu infekcji, Ganoderma lucidum wykazuje również bezpośrednią aktywność przeciw drobnoustrojom - wirusom, bakteriom i grzybom. Jest to związane głównie z obecnością związków triterpenowych, ale także polisacharydów i kwasów fenolowych.
Badania in vitro potwierdzają, że ekstrakty z lakownicy hamują wzrost takich bakterii jak gronkowce, paciorkowce, pałeczki okrężnicy, pałeczki ropy błękitnej i złocistego gronkowca. Wykazują również aktywność przeciwgrzybiczą wobec Candida albicans. Działanie to jest porównywalne z antybiotykami i może być alternatywą dla konwencjonalnych leków.
- Ekstrakty z Ganoderma hamują wzrost m.in. gronkowców, paciorkowców i pałeczek
- Działanie przeciwdrobnoustrojowe jest porównywalne do antybiotyków
Ganoderma jako źródło antyoksydantów
Ganoderma lucidum jest bogata w związki o właściwościach przeciwutleniających, neutralizujące szkodliwe działanie wolnych rodników. Są to głównie polisacharydy i triterpenoidy. Dzięki obecności licznych grup funkcyjnych chelatują one metale przejściowe, stanowiące katalizatory reakcji rodnikowych.
Badania potwierdzają, że ekstrakty z lakownicy wykazują zdolność do zmiatania rodników ponadtlenkowych, nadtlenoazotynowych i rodnika DPPH. Hamują również peroksydację lipidów będącą przyczyną uszkodzeń błon komórkowych. Działanie przeciwutleniające Ganodermy jest porównywalne z naturalnymi przeciwutleniaczami, takimi jak witamina C i E.
Ganoderma zwalcza wolne rodniki
Wolne rodniki powstają w komórkach w sposób naturalny, jednak pod wpływem stresu oksydacyjnego ich poziom znacząco wzrasta. Reagując z lipidami, białkami i DNA prowadzą do rozwoju stanów zapalnych i uszkodzeń komórek. Pobieranie antyoksydantów, takich jak te zawarte w Ganoderma lucidum, pomaga zredukować ilość wolnych rodników.
Metaanaliza z 2020 roku obejmująca wyniki z 14 badań klinicznych wykazała, że suplementacja ganodermą zmniejsza stężenie reaktywnych form tlenu (RFT) i azotu (RFN), markerów stresu oksydacyjnego. Jednocześnie wzrasta aktywność enzymów antyoksydacyjnych - dysmutazy ponadtlenkowej, peroksydazy glutationowej i reduktazy glutationowej. Regularne stosowanie wyciągów z lakownicy pomoże zatem zredukować uszkodzenia komórek wywołane działaniem wolnych rodników.
Podsumowanie
Ganoderma lucidum, zwana potocznie lakownicą lśniącą lub reishi, to grzyb wykorzystywany w medycynie Dalekiego Wschodu od setek lat. Zawiera on ponad 200 bioaktywnych związków o szerokim spektrum działania prozdrowotnego. Regularne spożywanie ekstraktów z Ganodermy wzmacnia układ immunologiczny, obniża ciśnienie krwi, poprawia funkcje poznawcze i zwalcza infekcje bakteryjne. Wykazuje również silne działanie przeciwnowotworowe i antyoksydacyjne.
Liczne badania naukowe, w tym metaanalizy randomizowanych badań klinicznych, potwierdzają skuteczność i bezpieczeństwo suplementacji Ganodermą lucidum. Może być ona wartościowym uzupełnieniem konwencjonalnych terapii w chorobach nowotworowych, nadciśnieniu, zakażeniach dróg oddechowych i zaburzeniach funkcji poznawczych. Stanowi również skuteczną ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym.
Mimo szerokiego zastosowania, przyjmowanie preparatów z Ganodermy powinno odbywać się pod nadzorem lekarza, zwłaszcza w połączeniu z farmakoterapią. Niezbędne są dalsze badania dotyczące optymalnego dawkowania i potencjalnych interakcji z innymi lekami. Niemniej lucydnica lśniąca ma potencjał, by stać się wartościowym narzędziem wspierającym konwencjonalne metody leczenia wielu schorzeń.
Podsumowując, Ganoderma lucidum to niezwykle cenny grzyb o szerokim spektrum korzystnego działania, popartym badaniami naukowymi. W połączeniu ze zdrowym trybem życia może wspomóc walkę z chorobami cywilizacyjnymi i spowolnić procesy starzenia. Warto włączyć ekstrakty z lakownicy do diety już dziś!
