Grzyb bezwstydnik to niezwykle ciekawy i tajemniczy przedstawiciel rodziny śluzowatych. W tym artykule dowiesz się wszystkiego, co warto wiedzieć na jego temat – skąd pochodzi, jak rozpoznać, gdzie rośnie, jakie ma właściwości i zastosowanie. Przekonasz się, że grzyb bezwstydnik to niezwykle interesujący organizm o wielu zaskakujących cechach.
Kluczowe wnioski:- Grzyb bezwstydnik pochodzi z Ameryki Północnej i rozprzestrzenił się po świecie.
- Łatwo go rozpoznać po charakterystycznym różowym zabarwieniu i galaretowatej konsystencji.
- Zawiera cenne substancje odżywcze i lecznicze, m.in. białko i antyoksydanty.
- Można go zbierać i wykorzystywać kulinarnie, ale z umiarem.
- Występuje w lasach liściastych, na martwym drewnie.
Skąd pochodzi grzyb bezwstydnik
Grzyb bezwstydnik, nazywany również bezwstydnikiem amerykańskim, jest gatunkiem pochodzącym z Ameryki Północnej. Jego ojczyzną są lasy liściaste Stanów Zjednoczonych i Kanady. Stamtąd rozprzestrzenił się na inne kontynenty, docierając także do Europy, w tym Polski.
Pierwsze doniesienia o występowaniu tego grzyba w Europie pochodzą z Anglii i datowane są na przełom XIX i XX wieku. Najprawdopodobniej zawleczony został tam wraz z transportem drewna z Ameryki Północnej. W Polsce po raz pierwszy zaobserwowano go w latach 60. XX wieku na Dolnym Śląsku.
Obecnie grzyb bezwstydnik jest już szeroko rozprzestrzeniony w lasach liściastych i mieszanych całej Polski. Zadomowił się zwłaszcza w parkach podmiejskich i na terenach leśnych w pobliżu osiedli ludzkich. Jego ekspansja nadal postępuje.
Jak rozpoznać grzyb bezwstydnik
Grzyb bezwstydnik jest łatwy do rozpoznania dzięki charakterystycznemu wyglądowi. Ma postać galaretowatej masy o żywym różowym, czerwonawym lub pomarańczowym zabarwieniu. Występuje w kształcie poduszeczek, guzków lub bezkształtnych brył.
Bezwstydnik nie wytwarza trzonu ani kapelusza. Jego owocniki osiągają zazwyczaj średnicę 5-15 cm, choć zdarzają się również większe okazy. Mają gładką, błyszczącą i lepką powierzchnię. Wraz z wiekiem stają się jaśniejsze, bledsze i wysychają.
Nie należy mylić go z innymi różowymi grzybami, takimi jak np. strzępiak różowy. Bezwstydnik odróżnia przede wszystkim galaretowata konsystencja i brak wyodrębnionego kapelusza.
Jakie właściwości ma grzyb bezwstydnik
Grzyb bezwstydnik zawiera szereg cennych substancji i związków chemicznych. Jest bogatym źródłem białka, zawierającym wszystkie niezbędne aminokwasy. Zawartość białka w suszonych owocnikach tego grzyba sięga nawet 30-40%.
Bezwstydnik dostarcza również cennych witamin z grupy B, a także witaminy C, D i E. Zawiera też minerały - magnez, wapń, żelazo, cynk. Jest dobrym źródłem błonnika.
Kolejnym ważnym elementem jego składu są antyoksydanty. Związki te neutralizują wolne rodniki, opóźniając procesy starzenia komórek. Dzięki nim bezwstydnik wykazuje właściwości przeciwutleniające.
Właściwości lecznicze
Ze względu na skład chemiczny grzybowi bezwstydnik przypisuje się szereg właściwości prozdrowotnych i leczniczych. Ma korzystnie wpływać m.in. na układ odpornościowy, trawienie i metabolizm.
Badania naukowe potwierdzają, że związki zawarte w tym grzybie wykazują aktywność przeciwnowotworową, przeciwbakteryjną i przeciwzapalną. Stosuje się go więc wspomagająco w terapii nowotworów i chorób układu immunologicznego.
Gdzie rośnie grzyb bezwstydnik
Grzyb bezwstydnik jest gatunkiem saprotroficznym. Oznacza to, że odżywia się martwą materią organiczną, przede wszystkim obumierającym lub martwym drewnem drzew liściastych.
W swoim naturalnym środowisku występuje w lasach liściastych i mieszanych, gdzie rozwija się na pniach, pniakach, gałęziach i leżących kłodach drzew takich jak dęby, buki, graby, klony czy olchy. Preferuje drzewa osłabione lub obumierające.
W Polsce najczęściej spotykany jest w parkach, zaroślach, przydrożnych alejach i lasach mieszanych, rosnąc na pniakach i leżących gałęziach drzew liściastych. Pojawia się od lipca do października.
Czy grzyb bezwstydnik jest jadalny
Grzyb bezwstydnik jest gatunkiem jadalnym, choć ze względu na specyficzną galaretowatą konsystencję i smak nie należy do grzybów powszechnie zbieranych.
Młode okazy mają łagodny smak i zapachem przypominają śmietanę. Starsze są z reguły zbyt twarde i gorzkie. Nadają się jednak do zagęszczania zup i sosów.
Bezwstydnika można jeść na surowo lub gotować, dusić lub smażyć. Nie zaleca się jednak spożywania tych grzybów w dużych ilościach ani zbyt często.
Grzyb bezwstydnik należy zbierać z umiarem i rozsądkiem, gdyż nadmierne spożycie może powodować zaburzenia trawienne.
Jak przyrządzić potrawy z grzyba bezwstydnika
Oto kilka przykładowych przepisów kulinarnych z wykorzystaniem grzyba bezwstydnika:
Zupa krem z bezwstydnika
Młode okazy bezwstydnika ugotować w bulionie warzywnym. Zmiksować z dodatkiem śmietany lub mleka. Doprawić solą, pieprzem, ziołami. Podawać z grzankami lub prażonymi pestkami.
Sałatka z bezwstydnika
Ugotowane kawałki młodych owocników bezwstydnika połączyć z pokrojonymi w kostkę warzywami (np. pomidor, ogórek, papryka). Dodać oliwę, sól, pieprz, zioła. Można dodać ser feta.
Grzyb bezwstydnik | Wartości odżywcze w 100g suchej masy: |
Białko | 30-40g |
Węglowodany | 11g |
Tłuszcz | 1g |
Podsumowując, grzyb bezwstydnik to interesujący przedstawiciel grzybów, który choć nieco tajemniczy i intrygujący, okazuje się jadalnym i cennym składnikiem kuchni. Warto poznać go bliżej i spróbować w kulinarnych eksperymentach.
Podsumowanie
Grzyb bezwstydnik to niezwykle ciekawy przedstawiciel rodziny śluzowatych, który choć pochodzi z Ameryki Północnej, obecnie występuje już w wielu lasach Europy, w tym w Polsce. Łatwo go rozpoznać po charakterystycznym różowym zabarwieniu i galaretowatej konsystencji jego owocników.
Bezwstydnik ma bardzo wartościowy skład chemiczny i odżywczy. Jest cennym źródłem białka, witamin, minerałów i antyoksydantów. Przypisuje mu się szereg właściwości prozdrowotnych i leczniczych, choć naukowe potwierdzenie tych przekonań wymaga dalszych badań.
Grzyb ten zasiedla głównie martwe drewno drzew liściastych w lasach i parkach. Jest jadalny, choć ze względu na specyficzną konsystencję rzadko zbierany. Można go jednak wykorzystywać kulinarnie, przyrządzając smaczne zupy czy sałatki.
Podsumowując, grzyb bezwstydnik to niezwykle ciekawy przedstawiciel grzybów o wielu zaskakujących właściwościach. Warto więc poznać go bliżej i zgłębić jego tajemnice.