Gąska tygrysia to niezwykły gatunek ptaków wodnych, wyróżniający się charakterystycznym ubarwieniem. W niniejszym artykule przybliżymy jej wygląd, pochodzenie, występowanie, odżywianie, rozmnażanie i zachowanie.
Kluczowe wnioski:- Gąska tygrysia pochodzi z Ameryki Północnej i Środkowej.
- Żywi się roślinami, mięczakami, owadami i małymi rybami.
- Jest ptakiem stadnym, żyjącym w dużych grupach.
- Osiąga długość do 81 cm i masę do 3,2 kg.
- Jest gatunkiem chronionym z powodu niszczenia jej naturalnych siedlisk.
Gąska tygrysia - wygląd
Gąska tygrysia (Anser tigrinus) to średniej wielkości ptak z rodziny kaczkowatych. Osiąga długość 66-81 cm i masę ciała od 1,8 do 3,2 kg. Jej upierzenie ma charakterystyczny, paskowany wzór utworzony z czarnych i białych piór. Głowa i szyja mają barwę pomarańczowobrązową, natomiast spód ciała jest jaśniejszy - kremowobiały.
Dziób gąski tygrysiej ma kolor różowy, a tęczówki jej oczu są brązowe. Nogi i stopy mają barwę pomarańczową. Samce i samice różnią się nieznacznie wielkością - samce są minimalnie większe i mają nieco ciemniejsze upierzenie.
Młode osobniki są bardziej jednolicie ubarwione, w odcieniach brązu i szarości. Charakterystyczny paskowany wzór z czarnych i białych piór rozwija się z wiekiem. Pełne upierzenie gatunek osiąga w wieku około 2 lat.
Odmiany barwne
Wśród gąsek tygrysich wyróżnia się kilka odmian barwnych, różniących się stopniem kontrastu i rozległością czarnych i białych elementów upierzenia. Niektóre ptaki są niemal całkowicie białe, z niewielkimi czarnymi akcentami.
Gąska tygrysia - pochodzenie
Gąska tygrysia wywodzi się z Ameryki Północnej i Środkowej. Jej przodkowie żyli na terenach dzisiejszych Stanów Zjednoczonych i Meksyku. Ptaki te zamieszkiwały szeroki pas od Wielkich Równin przez Teksas po półwysep Kalifornia.
W wyniku zmian klimatycznych na przełomie plejstocenu i holocenu gatunek stopniowo rozszerzał swój zasięg występowania na północ, aż po Alaskę i północne wybrzeże Kanady. Następnie, na początku XX wieku gąska tygrysia została introdukowana w Europie, gdzie zaaklimatyzowała się w wielu krajach, tworząc stabilne populacje.
Status i ochrona
Mimo szerokiego zasięgu występowania, gąska tygrysia została uznana za gatunek narażony na wyginięcie i wpisana do Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych IUCN. Jej liczebność spada głównie z powodu utraty naturalnych siedlisk i niszczenia miejsc lęgowych.
Gatunek objęty jest ochroną prawną i programem restytucji. Podejmowane są działania mające na celu odtwarzanie siedlisk i zwiększanie bazy żerowej tych ptaków.
Gąska tygrysia - występowanie
Gąska tygrysia zamieszkuje rozległy obszar obejmujący Amerykę Północną i Europę Północną. Jej zasięg występowania ciągnie się od Meksyku, przez Stany Zjednoczone i Kanadę, po Grenlandię, Wielką Brytanię, kraje skandynawskie i północną Rosję.
W Polsce gąska tygrysia występuje na Pomorzu Zachodnim i w północno-zachodniej części kraju. Największe skupiska tych ptaków obserwuje się nad Zalewem Szczecińskim i w okolicach Szczecina.
Według aktualnych szacunków, zimująca w Polsce populacja gąsek tygrysich liczy od 5 do 10 tysięcy osobników.
Gąski te są ptakami wędrownymi, migrującymi na znaczne odległości. Zimują głównie w południowo-zachodniej Europie, na Węgrzech, w Rumunii i Bułgarii. Niekiedy pojedyncze osobniki docierają także do Europy Południowej i Afryki Północnej.
Gąska tygrysia - odżywianie
Gąska tygrysia żywi się zarówno pokarmem roślinnym, jak i zwierzęcym. Jest ptakiem wszystkożernym. Skład jej pożywienia zmienia się sezonowo, w zależności od dostępności poszczególnych typów pokarmu.
Zjada głównie rośliny - trawy, ziarna zbóż, kłącza, bulwy, korzenie roślin wodnych i nadwodnych. Żeruje także na polach uprawnych, powodując niekiedy szkody w rolnictwie. Uzupełnia dietę bezkręgowcami (ślimaki, owady, skorupiaki), małymi rybami i płazami oraz jajami i pisklętami ptaków gniazdujących na ziemi.
Miejsca żerowania
Gąski tygrysie żerują w różnych środowiskach - na podmokłych łąkach i polach, w zbiornikach i ciekach wodnych, na mulistych brzegach rzek, jezior i morskich zatok. Chętnie zaglądają też na pola uprawne w poszukiwaniu ziarna zbóż i innych roślin.
Żerowanie odbywa się zazwyczaj w grupach, często mieszanych z innymi gatunkami gęsi. Stada liczą od kilkunastu do kilkuset osobników. Grupy te są dość płochliwe i wędrują na znaczne odległości w poszukiwaniu pożywienia.
Gąska tygrysia - rozmnażanie
Okres lęgowy u gąsek tygrysich przypada na wiosnę. Ptaki te gniazdują w koloniach liczących od kilku do kilkudziesięciu par. Tworzą związki monogamiczne, jednak więzi partnerskie są dość luźne i pary rozpadają się po sezonie.
Gniazdo ma kształt płytkiego zagłębienia wyścielonego piórami i trawą, ukryte w gęstej roślinności. Samica składa zazwyczaj 4-7 białych jaj, które wysiaduje przez 25-30 dni. W tym czasie samiec pilnuje otoczenia i ostrzega przed potencjalnymi drapieżnikami.
Pisklęta, pokryte gęstym, puchowym puchem, są zagniazdownikami - opuszczają gniazdo zaraz po wykluciu. Po około 60-70 dniach młode ptaki osiągają zdolność do lotu i usamodzielniają się.
| Okres lęgowy | marzec - czerwiec |
| Liczba jaj | 4-7 sztuk |
| Inkubacja | 25-30 dni |
| Pisklęta | zagniazdowniki |
| Opuszczają gniazdo | po 1-2 dniach |
Gąska tygrysia - zachowanie
Gąska tygrysia jest ptakiem stadnym, żyjącym w grupach liczących nawet do kilkuset osobników. Tylko w okresie lęgowym tworzy mniejsze kolonie lęgowe. Poza sezonem rozrodczym przebywa w dużych stadach, często z innymi gatunkami gęsi.
Jest dość hałaśliwym ptakiem. Porozumiewa się za pomocą głośnych gęgani, z których każde pełni inną funkcję. Rozróżnia się okrzyki alarmowe, godowe, kontaktowe czy te służące podtrzymywaniu więzi w stadzie podczas wędrówek.
Gąski tygrysie migrują na znaczne odległości, przemieszczając się w dużych, zwartych stadach. Są dobrymi lotnikami, potrafiącymi pokonywać dystanse przekraczające 1000 km bez lądowania. Przeloty odbywają się na wysokości 150-300 m nad ziemią i trwają 5-8 godzin dziennie.
- Tworzy duże, liczące do kilkuset osobników stada
- Żyje i migruje w grupach z innymi gatunkami gęsi
Mimo życia w dużych grupach, ptaki te są nieufnymi i płochliwymi ptakami, unikającymi zbytniego zbliżania się człowieka. Terytoria w okresie lęgowym bronione są agresywnie przed innymi osobnikami swojego gatunku.
Podsumowanie
Gąska tygrysia to niezwykły, paskowany ptak z rodziny kaczkowatych, wyróżniający się charakterystycznym wyglądem. Pochodzi z Ameryki Północnej, skąd rozprzestrzeniła się na północny zachód Europy. Tworzy duże stada i odbywa dalekie wędrówki.
Gąska tygrysia zamieszkuje rozległe obszary Ameryki Północnej, a także północno-zachodnią Europę. Jest ptakiem stadnym, migrującym w dużych grupach nawet do kilkuset osobników. Żywi się zarówno roślinami, jak i bezkręgowcami, małymi rybami i płazami.
Okres lęgowy tych ptaków przypada na wiosnę. Gnieżdżą się w koloniach liczących kilkanaście par. Samica składa 4-7 jaj, które wysiaduje przez około miesiąc. Młode, zagniazdowniki, opuszczają gniazdo tuż po wykluciu.
Gąska tygrysia objęta jest ochroną gatunkową ze względu na zanikanie jej naturalnych siedlisk. Podejmowane są działania mające na celu odtwarzanie środowiska życia tych ptaków i zwiększanie ich populacji.
