Duża głębia ostrości jest pożądaną cechą w fotografii krajobrazowej i makro, gdyż pozwala uzyskać ostry obraz na całym kadrze lub jego znacznej części. W artykule wyjaśniam, czym jest głębia ostrości, od czego zależy i jak ją obliczyć. Omawiam różnicę między dużą i małą głębią ostrości oraz podaję praktyczne wskazówki, jak uzyskać pożądany efekt. Poznasz zależności pomiędzy parametrami obiektywu i ustawieniami aportu wpływającymi na głębię ostrości.
Kluczowe wnioski:- Duża głębia ostrości pozwala uzyskać ostrość na większości kadru
- Mała głębia ostrości izoluje fotografowany obiekt od tła
- Głębia ostrości zależy od przysłony, ogniskowej i odległości fotografowania
- Można ją łatwo obliczyć korzystając ze wzorów i kalkulatorów
- Odpowiednie dobranie parametrów pozwala uzyskać pożądany efekt
Duża głębia ostrości a przesłona
Duża głębia ostrości oznacza, że zarówno pierwszy plan, jak i dalsze plany zdjęcia będą ostre. Osiągamy ją stosując małe przysłony, czyli duże wartości przysłony właściwej, np. f/16, f/22.
Mała wartość przysłony powoduje, że promienie światła przechodzące przez obiektyw rozchodzą się pod niewielkim kątem i trafiają do matrycy z niewielkiego obszaru przestrzeni przed obiektywem. Dzięki temu uzyskujemy ostrą fotografię obiektów znajdujących się w dużym zakresie odległości od aparatu.
Wady dużej głębi ostrości
Niska wartość przysłony wydłuża czas naświetlania, co może powodować poruszenie zdjęcia. Duża głębia ostrości sprawia też, że tło jest wyraźnie widoczne, przez co fotografowany obiekt może nie wyróżniać się odpowiednio.
Duża głębia ostrości a ogniskowa obiektywu
Im krótsza ogniskowa obiektywu, tym większa głębia ostrości. Dlatego obiektywy szerokokątne łatwiej uzyskują dużą głębię pola niż teleobiektywy.
Przy tej samej wartości przesłony f/16 obiektyw 14 mm da znacznie większą głębię ostrości niż obiektyw 200 mm. Dzieje się tak, ponieważ krótka ogniskowa "widzi" scenę pod większym kątem, przez co płaszczyzna ostrości obejmuje większy obszar.
Jak osiągnąć dużą głębię ostrości
- Ustaw małą przysłonę (dużą liczbę przysłony, np. f/16)
- Użyj krótkiej ogniskowej obiektywu (szeroki kąt widzenia)
- Zwiększ odległość od fotografowanego obiektu
Połączenie tych trzech czynników zapewni maksymalną głębię ostrości. Pamiętaj jednak, że im mniejsza przysłona, tym dłuższy czas naświetlania. Może być konieczne użycie statywu lub podniesienie czułości ISO.
Mała głębia ostrości - przykłady
Mała głębia ostrości jest pożądana w portrecie, fotografii produktowej i wszędzie tam gdzie chcemy izolować fotografowany obiekt od tła. Uzyskujemy ją poprzez:
- Dużą przysłonę (małą liczbę przysłony), np. f/2.8
- Długą ogniskową obiektywu, np. 85 mm lub 135 mm
- Małą odległość fotografowania
Sprawia to, że niewielka część sceny znajduje się w obszarze ostrości, a reszta ulega rozmyciu.
Obliczanie głębi ostrości - wzory
Istnieją wzory pozwalające dokłanie obliczyć głębię ostrości w zależności parametrów obiektywu i ustawień aparatu. Oto podstawowy wzór na głębię ostrości:
| Głębia ostrości = 2 * odległość hiperfokalna * c / ogniskowa obiektywu |
Gdzie c = koło otworu przysłony, a odległość hiperfokalna zależy z kolei od:
- ogniskowej obiektywu
- wartości przysłony (przysłony właściwej)
- koła otworu przysłony
- wielkości matrycy
Obliczenia głębi ostrości nie są trywialne, dlatego warto skorzystać z gotowych kalkulatorów dostępnych w internecie.
Głębia ostrości a parametry obiektywu
Podsumowując, na głębię ostrości ma wpływ szereg parametrów obiektywu i ustawień aparatu:
Duża głębia ostrości jest łatwiejsza do osiągnięcia przy użyciu obiektywu szerokokątnego, małej przysłony i większej odległości fotografowania.
Z kolei dla uzyskania małej głębi ostrości należy sięgnąć po teleobiektyw, dużą wartość przysłony i zmniejszyć odległość od fotografowanego obiektu. Świadome operowanie tymi parametrami pozwala uzyskać pożądany efekt i realizować kreatywne pomysły fotograficzne.
Podsumowanie
W artykule omówiono zagadnienie głębi ostrości w fotografii - fundamentalny parametr mający wpływ na ostrość zdjęcia. Wyjaśniono czym jest duża i mała głębia ostrości oraz w jakich sytuacjach warto z nich korzystać. Przedstawiono praktyczne wskazówki, jak za pomocą doboru odpowiednich ustawień aparatu i obiektywu uzyskać pożądany efekt głębi ostrości. Podano podstawowe zależności i wzory pozwalające obliczyć spodziewaną głębię ostrości w zależności od parametrów.
Omówiono wpływ takich parametrów jak ogniskowa obiektywu, przysłona, odległość fotografowania na głębię ostrości. Przybliżono różnice w uzyskiwaniu dużej i małej głębi pola. Podano przykłady typowego wykorzystania obu tych efektów w fotografii pejzażowej, portretowej czy produktowej. Całość wieńczy podsumowanie kluczowych wniosków i wskazówek.
Artykuł dostarcza czytelnikowi solidnej dawki wiedzy na temat głębi ostrości, pozwalając lepiej zrozumieć to zagadnienie i świadomie je wykorzystywać dla uzyskania pożądanych efektów. Zawarte informacje, wzory i porady praktyczne pozwolą uniknąć typowych problemów i błędów związanych z głębią pola.
Lektura polecana zarówno początkującym, jak i zaawansowanym fotografom, którzy chcą poszerzyć wiedzę i umiejętności w zakresie kreatywnego wykorzystania głębi pola. Z pewnością pomoże w uzyskaniu jeszcze lepszych, bardziej kreatywnych zdjęć.
Tagi
Udostępnij artykuł
